Kayseri ,Kayseri’nin genel özellikleri nelerdir
Kayseri, Kayseri’nin genel özellikleri nelerdir wikipedia dan alantı MÖ 4000 ile MS 2000 olmak üzere 6000 yıllık bir tarihe sahiptir. MÖ 2000 yıllarında Anadolu’ya gelen Hititler, Kayseri’ye 22 km uzaklıkta bulunan Kültepe (Kaniş) şehrini kurmuşlardır. Kültepe, Kayseri ovasının en büyük şehri ve Anadolu’nun en büyük höyüklerinden biridir. Kültepe’nin hemen yanında yer alan Karum’da (Pazarşehir) yapılan kazılarda bu döneme ait çivi yazısı ile çeşitli yazılı tabletler bulunmuş ve bu tabletlerden Asurlu tüccarlarla Hititli yerliler arasındaki ticari ilişkilere ait bilgiler elde edilmiştir. Kültepe, MÖ 4000 yılından Roma devri sonuna kadar devamlı olarak yerleşme görmüştür.
Bizans dönemi
M.S. 395’te Roma İmparatorluğu ikiye bölününce bu bölge (Kapadokya) Anadolu’nun diğer bölgeleri gibi Doğu Roma(Bizans)’nın payına düşmüştür. Hristiyanlık yayılırken Kayseri bu dinin en büyük merkezlerinden biriydi.
M.S. 6. asırda İmparator Justinianus, Kayseri’yi surlarla çevirdi ve bâzı îmâr faaliyetlerinde bulundu. Emevîler zamanında 690, 726, 729 ve 732’de İslâm orduları Halife Abdülmelik, Mesleme, Said ibni Hişam ve Süleyman ibni Hişam Kayseri’yi dört defa fethettiler. Fakat yeniden Bizans’ın eline geçti.
Anadolu Selçuklu Devleti dönemi
Selçuklular Kayseri’yi Malazgirt Zaferi’nden birkaç yıl önce ele geçirmişler, fakat tam olarak 1071 zaferinden sonra hâkimiyet kurmuşlardır. Selçuklular devrinde Kayseri, Konya’dan sonra ikinci başkent oldu. Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubât zamanında Kayseri’nin durumu Bizans devrini gerilerde bıraktı. En parlak devrini yaşadı. Selçuklu Türkiye’sinin Konya’dan sonra en önemli şehri Kayseri’ydi. Dünyânın en güzel beldelerinden biri hâline geldi. Şehir birbirinden güzel eserlerle süslendi. Bugün Kayseri’deki eski eserlerin çoğu ve en değerlileri Selçuklu devrinden kalmış olanlardır. Selçuklulardan sonra İlhanlılar bu bölgeye hâkim oldular. 1277’de Mısır-Suriye Türk Memlûk Sultanı Baybars Kayseri’ye geldi, fakat İlhanlılar’dan Kayseri’yi geri alamadı.
2020 yılı sonunda Kayseri ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[9] | |||||||
İlçe | Nüfus 2019 | Nüfus 2020 | Fark | N.Artışı % | Mah.Say. | Alanı km2[10] | Yoğunluk |
Akkışla | 6.247 | 5.999 | -248 | -3,97 | 15 | 371 | 16 |
Bünyan | 30.603 | 30.113 | -490 | -1,60 | 46 | 1.210 | 25 |
Develi | 65.745 | 66.250 | 505 | 0,77 | 77 | 1.892 | 35 |
Felahiye | 5.861 | 5.569 | -292 | -4,98 | 17 | 444 | 13 |
Hacılar | 12.414 | 12.443 | 29 | 0,23 | 12 | 187 | 67 |
İncesu | 27.969 | 28.567 | 598 | 2,14 | 30 | 874 | 33 |
Kocasinan | 396.912 | 400.726 | 3.814 | 0,96 | 93 | 1.471 | 272 |
Melikgazi | 571.166 | 582.055 | 10.889 | 1,91 | 58 | 668 | 871 |
Özvatan | 4.164 | 3.891 | -273 | -6,56 | 13 | 270 | 14 |
Pınarbaşı | 24.080 | 22.900 | -1.180 | -4,90 | 122 | 3.418 | 7 |
Sarıoğlan | 14.552 | 14.107 | -445 | -3,06 | 27 | 642 | 22 |
Sarız | 9.583 | 9.537 | -46 | -0,48 | 44 | 1.173 | 8 |
Talas | 163.773 | 165.127 | 1.354 | 0,83 | 30 | 444 | 372 |
Tomarza | 22.166 | 22.028 | -138 | -0,62 | 54 | 1.405 | 16 |
Yahyalı | 36.076 | 36.208 | 132 | 0,37 | 41 | 1.587 | 23 |
Yeşilhisar | 16.098 | 15.935 | -163 | -1,01 | 35 | 913 | 17 |
Kayseri | 1.407.409 | 1.421.455 | 14.046 | 1,00 | 714 | 16.969 | 84 |
Anadolu Beylikleri Dönemi
On dördüncü asırda Alaeddin Eretna İlhanlıların Anadolu genel vâlisi olarak Kayseri’ye geldi. İlhanlı İmparatorluğu yıkılınca Eratnaoğulları Beyliği kuruldu ve bu beyliğin Sivas’tan sonra ikinci başkentiydi.
Eretnaoğulları’nın yerine geçen Kadı Burhaneddin’in hâkimiyeti uzun sürmedi. Şehir 1398’de Sultan Yıldırım Bâyezît tarafından fethedilip, Osmanlı Devleti’ne katıldı. Fakat dört sene sonra 1402’de Timur ile yapılan Ankara Savaşından sonra Kayseri’yi Karamanoğulları ele geçirdi. Bir müddet sonra Kayseri’yi Maraş’ta bulunan Dulkadiroğulları Türk Beyliği’ne bıraktı. Karamanoğulları, Kayseri’yi Dulkadiroğulları Türk Beyliğinden geri alınca, Sultan 2. Murad Hân 1436’da Kayseri’yi yeniden alarak Dulkadiroğulları Beyliği’ne verdi. (İkinci Murâd’ın anası Dulkadiroğulları Beyi’nin kızı idi.) Bir müddet sonra Karamanoğulları Beyliği Kayseri’yi yeniden ele geçirdi. Memlûklar bir ara Kayseri’yi kuşattılar fakat alamadılar. 1508’de Şah İsmail Kayseri’ye geldi fakat kısa bir müddet sonra geri çekildi.
Karamanoğulları Beyliği Osmanlı Devleti’ne katıldığı için Kayseri, Dulkadiroğulları Beyliği’nin idâresindeydi.
Osmanlı Devleti Dönemi
Yavuz Sultan Selim Han 1515’te Kayseri’yi Osmanlı Devleti’ne katınca Karaman (Konya) eyâletinin (beylerbeyliğinin) yedi sancağından (vilâyetinden) birinin merkezi oldu. 1825’te Kayseri’nin şehir nüfûsu 100.000 idi. Tanzimattan sonra Ankara eyaletinin (vilayetinin) beş sancağından biri oldu, üç kazası vardı. Cumhuriyet devrinde bütün sancaklara (mutasarrıflıklara) “vilayet-il” denilince Kayseri vilâyet oldu. “Kaysarîye” ismi (Kayseri)ye çevrildi.
Cumhuriyet dönemi
Kayseri, 1988 yılında çıkarılan 3508 sayılı Kanun[4] ile büyükşehir unvanı kazandı. Başlangıçta iki ilçe (Kocasinan ve Melikgazi) Kayseri Büyükşehir Belediyesinin sınırlarına dâhil edildi. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı Kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları, valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 20 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.[5] Bu sınırlar içinde kalan 5 ilçe, büyükşehir ilçe belediyeleri hâline geldi.[5] 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı Kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.[6]
Coğrafya
Kayseri, İç Anadolu’nun güney bölümü ile Toros Dağları’nın birbirine yaklaştığı bir yerde Orta Kızılırmak bölümünde yer alır. 37 derece 45 dakika ile 38 derece 18 dakika kuzey enlemleri ve 34 derece 56 dakika ile 36 derece 58 dakika doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Doğu ve kuzeydoğusu Sivas, kuzeyi Yozgat, batısı Nevşehir, güneybatısı Niğde, güneyi ise Adana ve Kahramanmaraş illeri ile çevrilidir. 1929 yılında yapılan Haydarpaşa – Kars demiryolu idari sınırlarından geçmektedir.
kaynak wikipedia
Bir yanıt yazın